
Hier komt vaak meer bij kijken dan je denkt. Tijdens de proeftijd mogen jij en je werkgever eigenlijk op elk moment afscheid nemen, zonder reden op tafel te gooien. Maar er zijn duidelijke regels over hoe dat netjes gebeurt: het moet bijvoorbeeld schriftelijk en discriminatie is verboden.
Stel je voor: je hebt net je eerste werkdag achter de rug en die klik is er gewoon niet. Dan kan de werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigen zonder ontslagprocedure of opzegtermijn, maar wel volgens het arbeidsrecht. Dit klinkt simpel, maar voorkom verrassingen door te weten wat je rechten en plichten zijn rondom een proeftijd ontslag.
Wil je meer grip krijgen op juridische valkuilen, uitzonderingen en de invloed van cao’s bij een proeftijd? Begrijp dan het verschil tussen proeftijdontslag en regulier ontslag, de eisen rond motivering en hoe het zit met werkloosheidsuitkering na beëindiging tijdens proeftijd. Zo sta je als werknemer of werkgever een stuk sterker!
Wat betekent ontslag tijdens proeftijd juridisch?
Ontslag tijdens proeftijd komt regelmatig voor en roept veel vragen op over de juridische kaders. De proeftijd is een door het Burgerlijk Wetboek geregelde periode aan het begin van een arbeidsovereenkomst, waarin zowel jij als je werkgever eenvoudig en zonder opgave van reden de arbeidsrelatie mogen beëindigen. Dit recht is vastgelegd in artikel 7:652 van het Burgerlijk Wetboek. Tijdens de proeftijd kun je dus ontslagen worden zonder dat je werkgever een dossier hoeft op te bouwen of voorafgaand juridisch advies hoeft in te winnen. Toch zijn er ook tijdens de proeftijd duidelijke juridische spelregels. Je werkgever mag zich bijvoorbeeld niet schuldig maken aan discriminatie of het ontslag inzetten uit verboden gronden, zoals zwangerschap of lidmaatschap van een vakbond.
- De maximale duur van de proeftijd bedraagt één maand bij tijdelijke contracten tot twee jaar, en maximaal twee maanden bij contracten langer dan twee jaar of bij onbepaalde tijd.
- De proeftijd moet schriftelijk zijn vastgelegd in de arbeidsovereenkomst. Staat het er niet in? Dan is alles wat met de proeftijd te maken heeft ongeldig.
Hoe verloopt het proces van ontslag tijdens proeftijd juridisch gezien?
Ontslag nemen of krijgen tijdens de proeftijd is een relatief eenvoudige procedure in vergelijking met ontslag ná de proeftijd. Zowel jij als je werkgever mogen de arbeidsovereenkomst direct beëindigen, zonder verplichte opzegtermijn, reden of entreetoestemming van het UWV of de kantonrechter.
- De opzegging moet direct kenbaar gemaakt worden. Dit kan mondeling, maar schriftelijk is aan te raden om bewijsproblemen te voorkomen.
- Er is geen recht op een transitievergoeding bij ontslag tijdens de proeftijd, maar loon tot de ontslagdatum moet uitbetaald worden.
Voor een waterdichte procedure biedt ILM Advocaten begeleiding, van het controleren van je arbeidsovereenkomst tot het toetsen van het ontslagbesluit. Neem direct vrijblijvend contact op via onze juridische dienstverlening proeftijd ontslag.
Juridische uitzonderingen en verboden gronden bij ontslag in proeftijd
Het lijkt alsof alles kan tijdens de proeftijd, maar zo werkt het niet helemaal. Ontslag in de proeftijd is weliswaar vrij, maar niet onbeperkt. De wet kent verboden gronden waarop je niet ontslagen mag worden, zelfs niet in deze fase.
- Discriminatie: Ontslag op basis van bijvoorbeeld ras, geslacht, religie of leeftijd is niet toegestaan en strijdig met het Burgerlijk Wetboek en de Algemene wet gelijke behandeling.
- Ziekte of zwangerschap: Ontslag tijdens de proeftijd omdat jij ziek bent of zwanger bent, is niet rechtsgeldig volgens Europese richtlijnen en nationale wetgeving.
- Lidmaatschap vakbond: Ook het lidmaatschap van of voorkomen op een kandidatenlijst van een vakbond mag geen grond vormen voor ontslag in de proeftijd.
Denk je dat er sprake is van een verboden grond? ILM Advocaten begeleidt je bij het opstellen van een bezwaar en juridische stappen via het Arbeidsrecht.
Rechten en plichten van werkgever en werknemer bij proeftijd ontslag
Zowel werkgever als werknemer hebben specifieke rechten én plichten als het gaat om ontslag in de proeftijd.
- Werkgever moet direct en helder communiceren wanneer het dienstverband stopt, bij voorkeur schriftelijk, om discussies te voorkomen.
- Als werknemer heb je altijd het recht om te vragen naar de reden van ontslag, maar je werkgever is niet verplicht die reden te geven tenzij je vermoedt dat er sprake is van een verboden grond.
- Je behoudt recht op loon tot de daadwerkelijke einddatum van de arbeidsovereenkomst, zelfs als je direct wordt vrijgesteld van werk.
- Werkgever kan éénzijdig de toegang tot het kantoor, bedrijfsauto of e-mail blokkeren, maar dient zich wel te houden aan de Wet bescherming persoonsgegevens (AVG).
Wil je weten of alle rechten en plichten correct zijn toegepast in jouw situatie? Neem vandaag nog vrijblijvend contact op en ontdek wat ILM Advocaten voor jou kan betekenen.
Voorbeelden uit de praktijk: Hoe loopt het meestal?
In de praktijk verschillen de redenen en omstandigheden waarom contracten tijdens de proeftijd eindigen. Je kunt denken aan mismatch tussen verwachting en realiteit, onvoldoende functioneren of bedrijfseconomische motieven. Hier volgen enkele praktijkvoorbeelden:
- Een werkgever bij een middelgroot IT-bedrijf besluit de arbeidsrelatie te beëindigen nadat blijkt dat de nieuwe medewerker essentiële technische vaardigheden mist.
- Een medewerker bij een zorginstelling beëindigt zelf zijn contract omdat de werktijden toch niet passen bij zijn privésituatie.
- Een werknemer wordt tijdens de proeftijd ontslagen na het aankaarten van onveilige werkpraktijken. Dit kan wijzen op een verboden ontslaggrond en vraagt om juridische toetsing.
- Eindigt het dienstverband, dan wordt de medewerker doorgaans direct uitgeschreven bij verzekeringen en pensioenfondsen, zoals ABP of PFZW.
Klik hier voor meer informatie over arbeidsrechtelijke regelgeving bij proeftijd of lees meer over de samenhang met Ondernemingsrecht Rotterdam en arbeidsovereenkomsten.
Toekomst en valkuilen: Ontslag in proeftijd voorkomen
Voorkomen is beter dan genezen. Als werknemer kun je je goed voorbereiden op de start van een nieuwe baan en jezelf verdiepen in de arbeidsvoorwaarden. Werkgevers doen er goed aan een zorgvuldige selectieprocedure te hanteren en de proeftijd alleen te benutten bij echte twijfel over geschiktheid.
- Leg afspraken over de proeftijd scherp vast in de arbeidsovereenkomst met controle via HR-software, zoals AFAS of Exact Online.
- Benut de eerste weken om verwachtingen en taken helder te communiceren en maak gebruik van periodieke evaluatiemomenten.
Blijf alert op de spelregels rondom opzegging tijdens de proeftijd en schakel op tijd juridisch advies in om vervelende verrassingen te voorkomen. ILM Advocaten staat met gespecialiseerde arbeidsrechtadvocaten voor je klaar, zonder wachttijd en ook bereikbaar via Whatsapp. Vraag ons gerust wat wij concreet voor je kunnen betekenen bij ontslag tijdens proeftijd en ontdek meer op onze website.
FAQ: Hoe werkt ontslag tijdens proeftijd juridisch?
1. Wat zijn de belangrijkste juridische regels rondom ontslag tijdens de proeftijd?
Ontslag in de proeftijd is voor zowel werkgever als werknemer razendsnel geregeld: geen opzegtermijnen, geen reden nodig. Maar let op, het mag niet discrimineren of in strijd zijn met de wet. Dus word je ineens ontslagen zonder opgaaf van reden na drie dagen, dan is dat toegestaan, zolang er geen sprake is van bijvoorbeeld discriminatie. Tip: altijd je contract en het proeftijdbeding checken!
2. Hoe lang mag een proeftijd maximaal duren volgens de wet?
De maximale duur van de proeftijd is strikt vastgelegd: maximaal één maand bij tijdelijke contracten van zes maanden tot twee jaar, en maximaal twee maanden bij contracten langer dan twee jaar of voor onbepaalde tijd. Staat er toch een langere proeftijd in jouw contract? Dan is die regeling juridisch ongeldig.
3. Kan je zomaar ontslagen worden tijdens de proeftijd, ook zonder reden?
Jazeker, tijdens de proeftijd mogen beide partijen direct stoppen, zonder reden te hoeven geven. Bijvoorbeeld: je werkgever vindt dat jullie geen klik hebben, dan kan het direct voorbij zijn. Maar: ontslag op basis van verboden gronden (zoals zwangerschap of ziekte) mag niet!
4. Is ontslag tijdens de proeftijd altijd mondeling, of moet dit schriftelijk?
Ontslag kan mondeling, maar schriftelijk is slimmer. Je hebt dan bewijs. Stel: je baas zegt bij het koffieapparaat dat het niet werkt, vraag dan altijd om een korte bevestiging per mail of app. Zo weet je waar je aan toe bent en kun je altijd terugvallen op het bewijs als er discussie ontstaat.
5. Mag je tijdens proeftijd-ontslag alsnog een beroep doen op WW of een transitievergoeding?
Helaas, meestal heb je geen recht op transitievergoeding bij ontslag in de proeftijd. Voor een WW-uitkering moet je minimaal 26 weken gewerkt hebben. Ontslag valt dus vaak rauw op je dak, zonder financiële vangnetten. Advies: schakel direct juridisch advies in om je opties goed te bekijken.